دو قطبی فساد و مالیات - شاتر عکاسی

به گزارش گروه رسانه های خبرنگاران، طی روزهای اخیر خبر تلاش برخی کنندگان کمیسیون تلفیق بودجه برای کاستن از رقم اقتصادیات بر درآمد صنف خود از سوی برخی کنندگان این کمیسیون منتشر شد. این خبرها بهانه ای شد تا وطن امروز در گزارشی با بررسی شاخص ادراک فساد ( CPI ) و سهم اقتصادیات از تولید ناخالص داخلی، نقش فساد در دستگاه های رسمی را در تحقق درآمدهای اقتصادیاتی بررسی کند. بررسی های وطن امروز نشان می دهد سهم اقتصادیات بر درآمد به تولید ناخالص داخلی در کشورهای با فساد پایین، بیشتر از همین رقم در کشورهای با فساد بالاست. به بیان دیگر، گسترش فساد در کشورها، مانعی در برابر تحقق درآمدهای اقتصادیاتی است.

از روز نخست تقدیم لایحه بودجه 99 دولت به مجلس، مباحث زیادی در نقد یا تایید آن مطرح شده است. در این چند هفته که لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق بودجه در دست بررسی است، اخبار متنوع و زیادی از مصوبات این کمیسیون منتشر شده است. از جمله مهم ترین این اخبار، تغییر عجیب در نحوه محاسبه اقتصادیات بر درآمد بود که از روش 5پله ای جدید که طی 2 سال اخیر اجرا شد، به روش 2پله ای سابق تغییر یافت. این تغییر که طبق گزارش کارشناسی مرکز پژوهش های مجلس به نفع نجومی بگیران و برخلاف عدالت است، منجر به افت شدید درآمدهای اقتصادیاتی دولت آن هم در اوج جنگ اقتصادی غرب علیه کشور می شود .

ریشه این بازگشت به عقب در اقتصادیات ستانی آن هم در شرایطی که کشور دچار تنگنای درآمدی ناشی از تحریم قرار گرفته، لابی های برخی صنف های قدرتمند با کنندگان هم صنف در کمیسیون تلفیق است. این موضوع را بسیاری از کنندگان عضو کمیسیون تلفیق در مصاحبه های خود افشا کرده اند. به طور مثال، محمدرضا رضایی کوچی، عضو کمیسیون تلفیق گفت: بند الف تبصره 6 لایحه بودجه 99 با تاکید بر مدل اقتصادیات پلکانی (10 تا 35 درصد)، مدیران نجومی بگیر و پزشکان پردرآمد را مشمول پرداخت اقتصادیات مبتنی بر درآمدهای شان می کرد. وی اضافه کرد: لابی هایی از بیرون مجلس و پزشکان داخل مجلس باعث شد برخلاف نظر دولت، مدل 5 پله ای اقتصادیات بر درآمد در کمیسیون تلفیق مجلس تصویب نشود. در همه جای دنیا پزشکان و کسانی که درآمد زیادی دارند، اقتصادیات قابل توجهی هم می پردازند. به اعتقاد بنده در ایران هم باید به همین شکل عمل شود و غیر از این راستا به صلاح کشور و مردم نیست .

همچنین رضا شیران خراسانی، عضو کمیسیون تلفیق با اشاره به اعتراض اقشاری که دارای درآمد بیشتری هستند، گفت: این اقشار که شامل اعضای هیأت علمی دانشگاه ها، قضات، برخی کارمندان عالیرتبه شرکت ملی نفت، پزشکان و دیگر مدیران می شود، نسبت به این شیوه اخذ اقتصادیات اعتراض کردند. این در حالی بود که ما فکر می کردیم این قشرها به عنوان نخبگان جامعه که از شرایط کشور هم مطلع هستند، داوطلبانه تقاضای پرداخت اقتصادیات بیشتری را داشته باشند تا عدالت پایدار شود اما متاسفانه موانعی بر سر راه است و همان طبقه تصمیم گیر که بیشترین حقوق را هم دریافت می کنند، در فرایند تصمیم گیری درباره این موضوع، اثرگذار هستند. اگرچه ما تلاش می کنیم این اتفاق رخ ندهد اما برای مثال جمعی از کنندگان مجلس خودشان عضو هیأت علمی هستند یا مدیران دستگاه های اجرایی که با کنندگان ارتباطات جدی دارند، در روال کار اثرگذارند .

پیش از این هم علی ادیانی، عضو کمیسیون تلفیق مجلس در گفت وگو با فارس اعلام کرده بود: در جریان بررسی جزئیات بودجه در کمیسیون تلفیق مجلس، 3 عضو منتخب کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در کمیسیون تلفیق (بهروز بنیادی، محمدنعیم امینی فرد و محسن علیجانی) با همکاری برخی دیگر از اعضای کمیسیون تلفیق که آنها هم پزشک هستند، تلاش کردند پیشنهاد معافیت کارانه کل یا بخشی از پزشکان از اقتصادیات پلکانی به تصویب برسد .

علاوه بر موارد فوق اشتباه غلامرضا تاجگردون، رئیس کمیسیون تلفیق و استناد به طرح اصلاح موادی از قانون آیین نامه داخلی مجلس که هنوز به قانون تبدیل نشده، در رد پیشنهاد دولت مبنی بر روش 5 پله ای و در نهایت تصویب روش 2 پله ای دریافت اقتصادیات بردرآمد مؤثر بود .

این دست لابی ها البته مختص به ایران و محدود به این دوره از مجلس شورای اسلامی نیست. در این موضوع وطن امروز با بررسی شرایط کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) در شاخص ادراک فساد (CPI) و سهم اقتصادیات بر درآمد به تولید ناخالص داخلی بویژه اقتصادیات بر درآمد که در روزهای اخیر جنجالی شده، ارتباط این دو شاخص را بررسی کرده است. شاخص ادراک فساد (CPI) به عنوان شاخصی برای سنجش فساد در کشورها شناخته شده که بر اساس امتیازدهی چندین مرجع به دست می آید و عدد آن بین صفر تا 100 مشخص می شود. امتیاز صفر نشان دهنده بیشترین میزان فساد و در مقابل امتیاز 100 نشان دهنده کمترین میزان فساد در کشور مورد اشاره است. بررسی های وطن امروز نشان می دهد میان این دو شاخص همبستگی تنگاتنگی وجود دارد به طوری که نسبت اقتصادیات به تولید ناخالص داخلی (GDP) در کشورهای با فساد پایین، بیشتر است. در یک بررسی جزئی تر، نسبت اقتصادیات بر درآمد به تولید ناخالص داخلی هم در این کشورها بالاست. این موضوع را می توان در نمودار زیر مشاهده کرد .

با رتبه بندی لیست کشورهای عضو OECD بر اساس بهترین شرایط در شاخص ادراک فساد تا بدترین شرایط مشخص می شود میانگین سهم اقتصادیات بر درآمد به تولید ناخالص داخلی در کشورهای نیمه بالای جدول حدود 4، 11 درصد و در کشورهای نیمه پایین جدول حدود 6 درصد است. هماهنگی معنادار درآمدهای اقتصادیاتی و فساد در کشورها، صراحتا گویای آن است که در کشورهای با فساد پایین، ساختار اقتصادیاتی منسجم تری وجود دارد و امکان فرار اقتصادیاتی هم در این کشورها کمتر است. از سوی دیگر در کشورهای با فساد بالا، درآمدهای اقتصادیاتی سهم اندکی از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می دهد. این شرایط را می توان در همین ماجرای مشخص اقتصادیات بر درآمد در کمیسیون تلفیق بودجه کشور بخوبی مشاهده کرد؛ زمانی که صنف های قدرتمند و پرنفوذ در مجلس از طریق کنندگان هم صنف خود، به کمیسیون تلفیق برای کاهش اقتصادیات بر درآمد فشار وارد کرده و در نهایت هم از پرداخت همان اندک اقتصادیات مشخص شده خودداری می کنند که آخرین نمونه آن را می توان در مقاومت پزشکان در نصب کارتخوان در مطب ها دید .

منبع:وطن امروز