معرفی قلعه بهستان زنجان - شاتر عکاسی

طبقات بالای این قلعه برای دفاع و طبقات پایین تر به عنوان زاغه و محل نگهداری آذوقه مردم استفاده می شده است.

این قلعه در دل کوهی از جنس خاک سفت و سخت بنا شده. قلعه به علت وزش بادهای تند و فرسایش، و بعلاوه عبور رودخانه قزل اوزن از کنار آن، در حال تخریب است. به خاطر شرایط زمانی خاص آن دوره، حاکمان برای دفاع از خود و مردم اقدام به ساخت این قلعه نموده اند.

سازندگان قلعه، با در نظر داشتن طرح اولیه، اقدام به کندن کوه و تخلیه خاک ها و سنگ ها نموده و اتاق ها را به وجود آوردند. سپس هر تعدادی که به اتاق های آن اضافه شده راه های ارتباطی آنها نیز به صورت دالان هایی به بنا اضافه شده است. فضای کلی قلعه به سه بخش تقسیم می شده است: اتاق ها، دالان ها و راه پله ها. بعضی از فضاها سقفی تیزه دار دارند. در بعضی بخش ها هم محل هایی مثلثی شکل یا مدور روی دیوارها برای قرار گرفتن پیه سوز تعبیه شده است.

در ضلع های غربی و شرقی این دژ، راه پله های زیگ زاگی وجود دارد. این راه پله ها روزگاری از پایینی ترین قسمت ضلع شمالی آن آغاز می شده و حالا جز ویرانه ای تحمیل شده بر هسته اصلی قلعه به چیز دیگری شبیه نیست. به علت فرسایش طبقات زیرین تردد در این مسیر خطرناک و تقریباً ناممکن است.

راه پله های ضلع شمال غربی قلعه یکی از منطقه ها دست نخورده و سالم دژ بهستان است. یکی از اتاق های بالای این پله ها به شکل طاق محراب های مسجد دوران اسلامی تزئین شده. راه پله های زیاد با عرض یک متر نیز اقتباس از همین سبک معماری است. بالای قلعه تخته سنگ های مسطح وجود دارد اما امروزه به علت تخریب زیاد تنها با عملیات کوهنوردی می توان به این بخش قلعه رسید. قسمت بالای قلعه با گچ اندوده شده و داخل آن حوضی با ابعاد 7 در 3 متر، از جنس سنگ و ساروج، واقع شده است. آب قلعه با استفاده از لوله های آب گِلی نیم متری به نام گنگ تأمین می شده است.

بعضی، پیشینه این دژ را به زمان ماد نسبت می دهند. مادها به وسیله مصب و کناره های رودخانه قزل اوزن وارد فلات ایران شدند و در روستاهایی همانند مادآباد، در 15 کیلومتری شهر ماه نشان، مستقر شدند. قلعه های دفاعی همانند قلعه بهستان در 12 کیلومتری ماه نشان معماری زیبا و هنرمندانه ای را به نمایش گذاشته است.

اما، بر اساس پژوهش های باستان شناختی تا به امروز، پیشینه این دژ تا دوره هخامنشیان به اثبات رسیده. این دژ در دوره پس از اسلام و تا قرن پنجم نیز پابرجا بوده و کاربرد داشته است.

این دژ به شماره 1458 به نام قلعه بهستان در لیست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، قلعه ای منحصر به فرد که متاسفانه به علت بی توجهی مسئولان میراث فرهنگی کشور، و به خصوص استان، در آستانه تخریب است. توجه به ساخت دیوارهای حائل در کنار رودخانه قزل اوزن برای حفاظت از قلعه بسیار لازم است.

گردآوری و تنظیم: تحریریه خبرنگاران

لطفا در نشر دانسته های خود کوشا باشید.

برداشت و استفاده غیرتجاری از مطالب این وب سایت، حتی بدون ذکر منبع آزاد است.