سینمای ناطق 93 ساله شد، وقتی خواننده جاز صدا را روی پرده آورد - شاتر عکاسی

به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری خبرنگاران سینما از همان ابتدای شکل گیری، برای مردم و مخاطبان جاذبه ای افسونگر داشت. این قدرت سحرآمیز به خاطر به حرکت درآمدن تصاویری بود که پیش از آن تنها در قالب نقش و نقاشی برای بشر به تصویر کشیده شده بود. با سینما، مرغ خیال مخاطبان می توانست بال و پر بیشتری گرفته و یک داستان یا واقعه را به صورت متحرک روی پرده ببیند.

جذابیت این پدیده جدید از سال 1895 با به ثمر نشستن تلاش برادران لومیر در ابداع دستگاه سینما توگراف آغاز شد.این دو برادر فرانسوی به عنوان مخترعین سینما (از لحاظ تولید تصویر متحرک و پایه گذاری اولین نمایش عمومی در سالن نمایش سینما به شکل امروزی) اولین کسانی هستند که سینما را برای اولین بار به جهان معرفی کردند.

آنها در سال 1895 در گراندکافه پاریس آن ها دستگاه اعجاب انگیز خود را به نام سینما توگرافکه هم وسیله ای برای نمایش فیلم و هم دوربین فیلمبرداری بود به جهانیان عرضه کردند. از آن ها چند فیلم کوتاه باقی مانده که نه تنها اولین فیلمهای سینمایی جهان بلکه اولین فیلم مستند و فیلم کمدی سینما نیز در میان آن ها یافت می شود.

وقتی هنر هفتم صدادار شد!

اما از آن زمان به مدت چهار دهه آنچه تحت عنوان تولیدات سینمایی تولید و پخش می شد بدون صدا و تها بر پایه تصاویر بود. تصاویری که گاه با توضیحات حضوری یک فرد در سالن سینما و یا با درج متنی کوتاه به صورت میان پرده (Caption) برای مخاطبان قابل فهم می شد.

فیلم های محدودی که در آن سال ها در اروپا و ایالات متحده آمریک ساخته می شد صامت بود یعنی سخن و صدایى از بازیگران شنیده نمی شد و بیننده به نیروی خیال باید مقصود هنرپیشه را درک می کرد. با این حال فعالان صنعت سینما تلاش فراوانی داشتند تا عنصر صدا را نیز به این پدیده جادویی و جذاب اضافه کنند.

در سال 1926 میلادی، به تدریج صداهای کوتاه وچند قطعه موسیقی با پیروزیت در فیلم های سینمایی به کار گرفته شد و یک سال بعد، در بیست و ششم ژوئن 1927 (تیرماه 1306 شمسی)، یکی از دست اندرکاران امور سینما و متخصص فنی امریکا به نام جان سابتیل پیروز شد صدای گفتگوی بازیگران را نیز در بین دیگر صداها وارد کند. اولین فیلم ناطق جهان خواننده جاز نام داشت.

آلن کراسلند کارگردان این فیلم بود و ال جالسون ستاره بزرگ آن روزگار نقش اول فیلم را داشت. کراسلند برای صحنه های خارجی فیلم که در محله های شلوغ نیویورک فیلم برداری شدند، دوربین های فیلم برداری که در آن دوران بسیار بزرگ بودند را به شیوه ای ماهرانه پنهان کرد تا ساکنان این محله ها متوجه دوربین ها نشوند و رفتار عادی روزمره خود را داشته باشند.صحنه های داخلی نیز در استودیوهای وارنر فیلم برداری شدند.

خواننده جاز نخستین فیلم ناطق تاریخ سینما، ششم اکتبر سال 1927 در وارنرتئاتر نیویورک پخش شد.

مدت این فیلم یک ساعت و 30 دقیقه بود.سناریوی آن را ال کوهن با اقتباس از نمایشنامه سامسون رافائلسون نوشته بود.لویی سیلور نیز آهنگ فیلم خواننده جاز را ساخته بود.

با این که در نوار صوتی فیلم فقط 281 کلمه تعبیه شده بود اما این فیلم به عنوان نخستین فیلم ناطق نام خود را در تاریخ سینما جاودان کرد. صدای فیلم روی یک صفحه با سیستم ویتافون ضبط شده بود و در کنار تصاویر پخش می شد.

استقبال از این فیلم به اندازه ای بود که کمپانی وارنر تهیه کننده فیلم که در معرض ورشکستگی بود، نجات پیدا کرد.اکران این فیلم را می توان آغاز عصر طلایی سینمای هالیوود درنظر گرفت.

با پیدایش سینمای ناطق، بسیاری از ستارگان سینمای صامت آن روزگار همچون باستر کیتون نتوانستند خود را با شرایط جدید هماهنگ کرده و به تدریج به حاشیه رفتند.

دختر لُر اولین فیلم ناطق ایرانی

6 سال پس از نمایش اولین فلیم ناطق در آمریکا، نخستین فیلم ایرانی که دارای صدا بود نیز روی پرده رفت. دختر لُر به کارگردانی اردشیر ایرانی و با فیلمنامه ای از عبدالحسین سپنتا در بمبئی ساخته شده بود.

این فیلم در مهرماه سال 1312شمسی آماده نمایش شد و در 30 آبان همان سال نمایش فیلم در سینما مایاک در خیابان لاله زار آغاز و با استقبال بی سابقه ای روبرو شد، از دی ماه نیز به مدت 120 روز در سینما سپه اکران شد و حتی سال بعد یک ماه در سینما مایاک و 50 روز در سینما سپه نمایش مجدد یافت و نمایش سومی نیز در همین سینما داشت.

4104/