راز درخشش چشم ها: زبانی بی کلام از فکر و احساسات - شاتر عکاسی

نگاهی به چشم ها از دریچه تاریخ ادبیات: بازتاب های فرهنگی و هنری

ادبیات و هنر در تمام دوران ها به چشم ها توجه خاصی داشته اند. در ادبیات فارسی، شاعرانی چون حافظ و سعدی از چشمان مست و نگاه نافذ برای اشاره به شوری عمیق یا عشقی خالص استفاده نموده اند. به عنوان مثال، حافظ در بسیاری از غزلیات خود به بازی عشق و نگاه اشاره می نماید و چشمان یار را به عنوان نشانه ای از شور و شیفتگی توصیف می نماید. در آثار مولانا نیز مفهوم چشم و نگاه جایگاه ویژه ای دارد و اغلب در قالب نمادی از پیوند میان انسان و الوهیت مطرح می گردد. در غرب نیز، شکسپیر در نمایشنامه های خود از چشم ها به عنوان واسطه بیان احساسات درونی استفاده می نماید. برای نمونه، در نمایشنامه مکبث (Macbeth)، شکسپیر از چشم ها برای نمایش نیت و حس گناه استفاده می نماید و آن ها را آینه ای از حالات درونی شخصیت ها می داند. یا در آثار داستایوفسکی، شخصیت های پیچیده او همانند راسکلنیکف در رمان جنایت و مکافات (Crime and Punishment)، با چشم هایی پر از تردید و عذاب وجدان به تصویر کشیده می شوند که گویا باری از گناه را به دوش می کشند و در عین حال، انعکاس گر هراس های درونی او هستند.

پایه های علمی درخشش چشم: حقیقت پشت پرده نگاه نافذ

اگرچه توصیفاتی همانند نگاه نافذ یا چشمان درخشان ریشه در ادبیات و باورهای فرهنگی دارند، اما در علوم روان شناسی و نوروساینس (Neuroscience) نیز حقیقت علمی مهمی درباره تأثیر چشم ها بر احساسات و روابط انسانی یافت شده است. تحقیقات روان شناختی نشان می دهد که مردمک چشم (Pupil) تحت تأثیر حالات روانی انسان تغییر می نماید. این پدیده که به اتساع مردمک (Pupillary Dilation) شناخته می گردد، در شرایطی همانند علاقه، هیجان و حتی استرس، به طور ناخودآگاه رخ می دهد و مردمک ها بزرگ تر می شوند. این تغییرات می تواند تا حدودی جذابیت چهره را افزایش دهد و به دیگران این پیغام را منتقل کند که فرد درگیر عمیق در احساسی خاص است.

بیشتر از این، آنالیز های انجام شده به وسیله روان شناسان نشان می دهد که حتی تلالو یا درخشش چشم ها (Eye Gleam) نیز می تواند به دلیل ترشح هورمون هایی مانند آدرنالین و اندورفین (Endorphins) رخ دهد. زمانی که فردی هیجان زده، مسرور یا شیفته موضوعی خاص می گردد، این هورمون ها به طور غیرمستقیم باعث براق شدن چشم ها می شوند و چشمان آن ها به شکلی شاداب تر و درخشان تر دیده می گردد. این درخشش ظریف در واقع نتیجه افزایش فعالیت در سیستم عصبی و بهبود جریان خون در بخش های خاصی از مغز و اطراف چشم هاست.

تبلیغ متنی

ویزای مولتی آلمان

-

دلیل و عوارض مشکل پزشکی از چیست؟

تفاوت بین خرافه و علم: درخشش چشم به عنوان زبان بدن

یکی از مهم ترین جنبه هایی که در این زمینه احتیاج به تمایز دارد، تشخیص بین جنبه های علمی و خرافی است. در بعضی باورهای خرافی، درخشش چشم ها به عنوان قدرتی مافوق بشری یا چشم زخم تلقی می گردد که می تواند به فرد مقابل آسیب برساند. اما این باورها هیچ پایه علمی ندارند و با اصول علمی موجود تضاد دارند. درحقیقت، از دیدگاه روان شناسی، تلالو چشم ها بخشی از زبان بدن (Body Language) محسوب می گردد که می تواند به دیگران احساس اطمینان یا گرایش ما به چیزی را منتقل کند. زمانی که با دقت به چشمان کسی نگاه می کنیم، درواقع بخشی از مغزمان در حال پردازش اطلاعاتی است که این درخشش ها و تغییرات جزئی به آن می دهند.

ارتباطات چشمی در روان شناسی اجتماعی: اعتماد به نفس و تأثیرگذاری بر روابط

ارتباط چشمی (Eye Contact) در بسیاری از فرهنگ ها نماد صداقت، اعتماد و توجه به مخاطب به شمار میرود. در مطالعات روان شناسی اجتماعی، ارتباط چشمی قوی به عنوان نشانه ای از اعتمادبه نفس و صداقت شناخته می گردد و در عین حال، می تواند تأثیر مستقیمی بر نحوه ارتباطات انسانی داشته باشد. افراد با ارتباط چشمی بهتر و باثبات تر، اغلب از لحاظ اجتماعی پیروز تر هستند و در روابط خود اعتماد بیشتری را به دست می آورند. علاوه بر این، بعضی پژوهش ها نشان می دهند که افرادی که چشمان درخشان تری دارند و بیشتر به طور ناخودآگاه در نگاهشان توجه و تلالو دارند، اغلب دیگران را جذب خود می نمایند و در ارتباطاتشان پیروز ترند.

نمونه هایی از علم و ادبیات: پیوند میان چشم و احساس در داستان ها و پژوهش ها

در آثار کلاسیک ادبی، چشمان درخشان به عنوان نمادی از روح و احساسات نابی که در فرد وجود دارد، بارها مطرح شده است. مارسل پروست (Marcel Proust)، نویسنده مشهور فرانسوی در رمان در جستجوی زمان از دست رفته (In Search of Lost Time)، با توصیف دقیق حالات چشمان شخصیت ها سعی در انتقال احساسات عمیق آن ها دارد. در این رمان، پروست از ارتباط میان خاطرات و نگاه افراد سخن می گوید و نشان می دهد که چگونه نگاه ها می توانند به شکل گیری و ماندگاری خاطرات یاری نمایند. از سوی دیگر، در آثار علمی معاصری مانند کتاب های الکساندر لووی (Alexander Lowen)، روان شناس برجسته، تاکید بسیاری بر خواندن چشم ها به عنوان ابزار تحلیلی و روان شناختی دارد. لووی معتقد است که چشمان انسان نه تنها بر حالات روحی، بلکه بر اندازه سلامت روانی نیز تأثیر می گذارند و به وسیله تغییرات ظریف در بافت و حرکات، می توان حالات روحی و جسمی فرد را تحلیل کرد.

نگاهی به ادبیات و علم نشان می دهد که چشم ها واقعاً آینه روح هستند؛ چه از دیدگاه شاعرانه و چه علمی. این نگاه نافذ، به ما اطلاعاتی می دهد که شاید به زبان آوردنشان سخت باشد. تلالوی چشم ها یا براقیتشان تنها پدیده ای شاعرانه نیست، بلکه ریشه در واکنش های شیمیایی و عصبی دارد که می توانند حالات روانی و احساسات درونی را به دیگران منتقل نمایند. در نتیجه، شاید لازم باشد کمی بیش از پیش به چشم های خود و دیگران توجه کنیم، چرا که این چشمان تنها یک درخشش نیستند، بلکه زبانی بی کلام از فکر و روح ما هستند.