بعد از تئاتر شهر نوبت به تالار وحدت رسید - شاتر عکاسی

بعد از تئاتر شهر، نوبت تالار وحدت است

بله، آسیاب به نوبت است از تئاتر شهر و اتفاقات ریز و درشت پشت سرهمی که برای آن رخ می دهد مانند تهیه نقشه برای ایجاد ورودی مترو یا ساخت زیرگذر و تیراندازی در این فضای تاریخی گرفته تا تالار وحدت و اجراهایی که بعضی از آن ها در صحنه اصلی این مجموعه به واسطه وزن سنگین دکورها و تعداد زیاد بازیگران، این بخش از فضای تاریخی تالار وحدت را با مسائلی روبرو نموده است. بیش از هفت سال یا دقیق تر 90 ماه می گذرد از زمانیکه تالار وحدت از بین پرونده های مختلف معرفی شده در چهارمین همایش شورای سیاست گذاری ثبت آثار تاریخی، حتی برج میلاد را هم به خاطر آن همه ویژگی ها و شاخص های مختلف و متنوعی که در کنار قدمتش داشت، کنار زد و قرعه ثبت ملی به نام آن خورد تا تاریخ ثبت این بنای تاریخی و ارزشمند برای روز هفتم دی سال 90 ثبت گردد. در زمان تهیه پرونده ثبتی این اثر از مهمترین ویژگی های آن را مواردی چون منحصر به فرد بودن اثر، اثر معمار برجسته یوگینا آفتاندلیانس، نمونه ای از بنای بی نظیر اپرا هال وین و ارزش فرهنگی اثر عنوان نموده و در کنار آن ها هرچه از فنون و اصول ساخت صحنه اجرا در تالار وحدت تهران صورت گرفته در پرونده ثبتی نیز ثبت شده، یعنی این بخش ها نیز در کنار جداره ها، تالارها، صندلی ها، پرده سن و حتی رنگ دیوارها و موکت های تالار وحدت تهران در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده اند.

صحنه تالار وحدت، بخشی ارزشمند و مهم

براساس دسته بندی صورت گرفته در پرونده ثبتی این اثر تاریخی، صحنه تالار وحدت تهران در بخش های مختلف این گونه معرفی شده است:

آوانسن یا صحنه پیش آمده: که سن ارکستر صندلی استقرار ارکسترهای بزرگ برای اجرای اپرا و موسیقی و نمایش موسیقیایی است که به ارتفاع 2/30 متر به عمق زمین منتقل گردد. این ویژگی موجب می گردد تا در صورت ضرورت ارکستر و سازهای نوازندگان در حین اجرای برنامه ها دیده نشوند. سن ارکستر تالار وحدت تهران به وسیله سیستم های مکانیکی و به وسیله سیستم های الکترونیکی و توسط نیروهای متخصص گروه فنی ماشینری کنترل و راهنمایی می گردد.

صحنه اصلی یا سن اصلی تالار وحدت تهران: با عرض 12 متر و عمق 10 متر دارای سه سیستم سن متحرک است که با نام های پودیم یک (P1) و پودیم دو (P2) و پودیم سه (P3) شناخته می شوند که هر سه پودیم می توانند به اندازه 1/65 متر به عمق زمین و 4/60 متر به سمت بالا در چهار سرعت مختلف با هم و نیز به طور جداگانه حرکت نمایند. P1 و P2 می توانند به صورت جداگانه و یا با هم به سمت تماشاگران، تا 30 درجه سطح شیب دار بسازند. استفاده از این ویژگی (سطح شیب دار) تنها یک بار و به صورت دستی (هندلی) و پیش از شروع مونتاژ صحنه می تواند اتفاق افتد و در این صورت امکان اجرای هیچ یک از عملیات ماشینری وجود نخواهد داشت.

صحنه گردان: که سیستم آن در پشت سن اصلی، 12 متر عرض و 10/30 متر عمق واقع شده است که سن گردان با قطر 10 متر در مرکز این سن است. سن گردان می تواند با سرعت های متفاوت به چپ و راست بچرخد. صحنه اصلی سن گردان می تواند در مکان اصلی خود (پشت صحنه اصلی) و یا به جای سن اصلی قرار گیرد. صحنه گردان می تواند هم زمان با حرکت به جای صحنه اصلی حول محور خود بچرخد. سن گردان می تواند تا ابتدای P2 یا ابتدای P1 به جلو رانده گردد. اطراف سن گردان نیز به اندازه 2 متر صندلی شال بندی والان های عمودی و اختفای رفت و آمدهای بازیگران و عوامل دیگر است. در اطراف صحنه اصلی و صحنه گردان در سمت راست 4 در و سمت چپ 3 در واقع شده است که به اتاق های چهره پردازی و تعویض لباس ها و در سمت چپ به اتاق های فنی مرتبط می گردد. در صورت احتیاج می توان سن متحرک زیر سن گردان را بالا آورد تا فضای زیر سن پایین تر از کف صحنه نباشد. در قطر سن گردان می توان از دکورهای دوطرفه (دورویه) استفاده کرد. هم زمان با اجرای تئاتر یا هر برنامه دیگر بر روی واگن های چپ است که می تواند در زمانی کمتر از دو دقیقه اتفاق بیفتد.

سن جانبی (واگن ها): در سمت چپ از نگاه تماشاگران دو سیستم واگن جانبی به صورت ریلی غلتنده و به ابعاد 4 متر عرض، 12 متر طول و 33 سانتی متر ارتفاع وجود دارد. واگن ها می توانند دکورهای بزرگی با وزن بیش از دو تن را تحمل نمایند و به داخل صحنه اصلی و به جای P1 و P2 منتقل نمایند. در صورت جایگزینی با صحنه اصلی با انتقال به 33 سانتی متر همکف، هم سطح سن اصلی خواهند شد. واگن های سن جانبی قادر هستند تا جداگانه یا با هم و با هر اندازه طول وارد صحنه اصلی شوند. اسکلت اصلی واگن ها فلزی و رویه آن چوب است.

کارگاه مونتاژ و تعمیرات: در کنار سن های جانبی، کارگاه مونتاژ و تعمیرات واقع شده است که به وسیله در آهنی کشویی به ابعاد 4 در 5 متر و به صورت ریلی با فضای بیرونی جهت تخلیه و بارگیری دکورها ارتباط می یابد. دستگاه های برش عمودی و افقی و سیستم های چندکاره و نیز محل استقرار حداقل چند دکور نمایش در این قسمت وجود دارد. سکوها و پودس هایی با ابعاد متفاوت و ارتفاع های 16، 33، 60، 80 و 120 سانتیمتر و به رنگ سیاه مات و پلکان های متحرک با ارتفاع 16 سانتیمتر و اندازه های متفاوت ساخته شده است. این سازه ها در مونتاژ و ایجاد اختلاف سطوح دکورها بسیار کارآمد خواهد بود.

سیستم های بالا برنده ها در ماشینری: تالار دو پرده اصلی نمایش دارد که با فاصله یک متر و نیم از هم که در قاب های جانبی صحنه کاملاً پنهان می گردد. تالار وحدت تهران دو سیستم پرده آهنی ضدحریق و کاملاً اکوستیک دارد. پرده آهنی اصلی سالن تماشاگران را از دهانه صحنه از تمام صحنه جدا می نماید و مانع نفوذ آتش از دو بخش جداشده می گردد. پرده های آهنی از لایه های مختلف اکوستیک و ایزولاسیون تشکیل شده و اجازه عبور هر نوع فرکانس صوتی را از دو سوی پرده آهنی سلب می نماید. در تعویض دکورهای سنگین امکان نفوذ صوت از پشت صحنه به تماشاگران وجود دارد. روی پرده آهنی نقش سیمرغ و زال طراحی و نقاشی شده است. اندازه پرده آهنی 10 در 13 متر بوده و به وسیله الکتروموتورهای قوی و وزنه تعادلی حرکت می نماید. پرده آهنی دوم در سمت چپ از نگاه تماشاگران بین واگن های جانبی، کارگاه دکور و صحنه اصلی تعبیه شده است. این پرده نیز تمامی کارایی پرده آهنی اصلی را دارد. سیستم ماشینری تالار وحدت تهران نسبت به سال ساخت یکی از بهترین و مجهزترین سیستم ها در خاورمیانه و آسیاست.

سیستم نورپردازی: سیستم نور تالار وحدت تهران ساخت شرکت ADB بلژیک و تحت لیسانس کشور آلمان است. دارای 120 مدار 5 کیلووات و 120 مدار 2/5 کیلووات است که در قسمت های مختلف سالن تماشاگران و صحنه به وسیله کوبلینگ های مخصوص فلزی تقسیم شده است. کوپل (Kuppel)، کابین (Kabine)، رینه راست و چپ (Rine R&L)، بروکه (Brüeke)، تورم ها (Turm)، فرزاتس (Versatz)، فرزاتس گالری Versatz Galery))، فرزاتس گالری عقب چپ و راست، پل های نوری و گالری عقب (پروژکسیون) از قسمت های این بخش معرفی شده اند. از سوی دیگر امکانات صوتی در این تالار به عنوان یکی از بهترین و پیشرفته ترین سیستم های صوتی جهان و امکانات تصویری و سیستم های خبردهنده در مواقع حریق نیز در این پرونده جایی را به خود اختصاص داده اند.

رونمایی از خودرو روی سن تالار وحدت

حالا بعضی برنامه ها و اجراهای صورت گرفته در این ساختمان تاریخی که سال هاست به عنوان یکی از مکان های تاریخی و فرهنگی تهران شناخته می گردد، در طول سال های گذشته، بعضاً نگرانی هایی را برای دوستداران و کارشناسان میراث فرهنگی به وجود آورده است؛ برنامه هایی که ابعاد فرهنگی، تاریخی و حتی شأن فرهنگی این بنای تاریخی را از بین برده اند. نگرانی ها دست کم به دنبال پاسخ به این سوال هستند که این برنامه ریزی ها و اجرای بعضی نمایش ها و بعضاً کنسرت ها چقدر می تواند به این فضای تاریخی و سیستم های فنی و اصولی که حتی در پرونده ثبتی این عمارت نیز از آن ها یاد شده و به عنوان بخشی از معیارهای ثبت در نظر گرفته شده ، آسیب وارد کند و سبب مسائل تالار وحدت گردد.

اجرای خاطرات و کابوس های یک جامه دار از زندگی و قتل میرزا تقی خان فراهانی در تالار وحدت

از یک طرف، قرار دادن یک ماشین روی سن یا پر کردن بخشی از دکور با حدود چهار تن آب در دکورهای نمایشی مانند می سی سی پی نشسته می میرد یا خاطرات و کابوس های یک جامه دار از زندگی و قتل میرزا تقی خان فراهانی بعضاً باعث ایجاد این نگرانی ها شده بودند که آیا این اقدامات موجب آسیب به سن و تجهیزات آن ها نمی شوند. از سوی دیگر اخبار مختلف منتشر شده در رسانه ها گواه دیگری برای اجرای بعضی برنامه ها، بدون در نظر دریافت شانیت تاریخی و فرهنگی این بنای تاریخی بوده که فقط نظاره گر است. به نظر می رسد که گاهی اوقات مدیریت این مجموعه در دوره های مختلف اجازه اجرای برنامه هایی را در این مکان فرهنگی می دهد که به لحاظ شأن و تناسب آن ها با فضایی تاریخی مانند تالار وحدت همراه نیست و چه بسا انتقادهایی را نیز به همراه دارد؛ مانند رونمایی از یک خودروی خاص روی سن تالار وحدت یا برگزاری همایشی از لوازم آرایشی و بهداشتی! و خاتمه داستان تالار وحدت به اجرای نمایشی روی سن تالار رسیده که به تائید غیر رسمی مدیران هنرهای نمایشی، باعث آسیب تجهیزات صحنه گردان سن تالار وحدت شده، هر چند متولیان بنیاد رودکی آن را جزئی خوانده اند.

با اجرای نمایش جنایات و مکافات به کارگردانی رضا ثروتی روی سن تالار وحدت، مسئله ای بر مسائل تالار وحدت اضافه شد

در اخبار منتشر شده در اواخر خرداد اعلام شد که اجرای نمایش جنایات و مکافات به کارگردانی رضا ثروتی در تالار وحدت بعد از اولین اجرا متوقف شد. دلیل آن از سوی بنیاد فرهنگی هنری رودکی مسائل در همسان سازی دکور نمایش عنوان شد. همچنین این بنیاد اظهار داشت که پس از رفع نواقص و تأیید مراحل فنی دکور در بخش فنی تالار وحدت، این تالار پذیرای تماشاگران و هنردوستان خواهد بود. بعد از گذشت چند روز اجرای نمایش جنایات و مکافات در تالار وحدت از سر گرفته شد، ولی گویا نه تنها این بخش از مسائل تالار وحدت رفع نشده، بلکه سن گردان تالار وحدت با مشکل اساسی روبرو و دچار خرابی مجدد شده است. دلایل مطرح شده درباره خرابی سن گردان تالار وحدت در بین مسائل تالار وحدت، وزن بالای دکور نمایش جنایات و مکافات بود. حتی معین شد که علاوه بر آسیب دیدگی و خرابی سن گردان، بخشی از ماشینری تالار وحدت نیز آسیب دیده تا اینکه بعد از انتشار این خبر، بنیاد رودکی در جوابیه ای اظهار داشت: نمایش جنایات و مکافات کار آقای رضا ثروتی با توجه به ویژگی های داستانی دارای دکوری ویژه بود که بر مبنای قابلیت های خاص تالار وحدت پیش بینی و ساخته شد. این دکور پس از ساخت و با وجود پیش بینی اولیه، در اجرا با موضوع عدم تناسب از نظر حجم و وزن روبرو شد که طراحی نهایی با ظرفیت سن گردان تالار مناسب نبود. بر همین مبنا و به دلیل مشکل همسان سازی در بین مسائل تالار وحدت، امکان استفاده از سن گردان به منظور جلوگیری از ایراد و اشکال یا بروز خسارت در تالار وحدت فراهم نشد، موضوعی که به یک نوبت توقف کار نیز منجر شد. در نهایت و با هماهنگی صورت گرفته و توافق با کارگردان، چرخش سن گردان فعلاً منتفی است و تا رفع شدن مسائل فنی در بین مسائل تالار وحدت، تمهیدات لازم دیگری به جای چرخش دکور جایگزین و اجرا از سر گرفته شد. در فرآیند آماده سازی و اجرای اول به یکی از قطعات چهار موتور گردان تالار که کار انتقال نیرو به سن را انجام می دهد، آسیبی وارد شد که به فوریت از محل انبار قطعات تالار، قطعه ای که از ابتدای فعالیت تالار وحدت در انبار بوده جایگزین شد، اما متأسفانه به دلیل مدت زمان زیاد نگهداری در انبار، کیفیت خود را از دست داده و نتوانست کار انتقال قدرت را به صحنه گردان انجام دهد. به همین دلیل برای تأمین قطعه مورد نظر در داخل کشور سفارش ساخت داده شده و به زودی در محل خود نصب می گردد. هر چند متولیان تالار وحدت به عنوان مسئولانی که سال هاست در این فضا فعالیت دارند نیز موظف به اظهار نظر در زمینه مسائل تالار وحدت هستند، اما معین نیست که در این میان، کدام نهاد و کدام کارشناس یا کدام دستگاه موظف به نظارت روی عملکرد و انتخاب نمایش ها و برنامه هایی است که مجوز اجرا در تالار وحدت را می گیرند و آیا اصلاً میراث فرهنگی به عنوان یکی از اعضای نظارتی در چگونگی رفتار با این فضای تاریخی تا کنون بخشنامه یا قوانین معینی را به متولیان این فضاهای تاریخی اعلام نموده است؟

منبع: ایسنا