نگاهی به فیلم جان دار؛ جان دار و نفس گیر! - شاتر عکاسی

این فیلم که محصول سال 1397 است برای اولین بار در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش در آمد و در بخش نگاه نو این فستیوال که مختص فیلم های اول است نامزد کسب سیمرغ بلورین بهترین فیلم شد.

برای خرید قانونی و دانلود حلال فیلم جان دار اینجا کلیک کنید

این فیلم نهایتا پاییز سال 1398 به اکران عموم در آمد و به فروشی بیش از سه و نیم میلیارد تومان نیز دست پیدا کرد.

کارگردانان جوان این فیلم که پیش از ساخت این فیلم با فیلم کوتاهشان نسبت خونی به شهرت رسیدند در این فیلم با عوامل پشت صحنه ای حرفه ای از جمله هومن بهمنش، فیلمبردار، بهرام دهقانی، تدوین و امیر توسلی آهنگساز همکاری داشته است.

فاطمه معتمد آریا، حامد بهداد، مسعود کرامتی، باران کوثری، جواد عزتی، علی مسرور، گیتی قاسمی، محمد علی محمدی، محمد صادق ملک و... از جمله بازیگران این فیلم هستند.

در خلاصه داستان این فیلم آمده است: داستان فیلم در شب عروسی اسما اتفاق می افتد که مسعود برادر یاسر (خواستگار سابق اسما) به تحریک او به مراسم عروسی به قصد به هم ریختن عروسی اسما می رود، اما در درگیری برادر اسما به دست جمال کشته می گردد و...

فیلم با مراسم عقد اسما (باران کوثری) و سعید (امیر احمد قزوینی) آغاز می گردد. جایی که خانواده او در تکاپوی گرم کردن مجلس تا رسیدن شام هستند و تماس های مکررشان با رستوران هم نتیجه ای در پی ندارد. نهایتا وانت حامل شام عروسی به مجلس می رسد و وارد حیاط خانه می گردد. اما کسانی که سوار بر ماشین هستند معلوم می گردد که پیش تر با خانواده اسما اختلافاتی داشته اند.

مسعود برادر یاسر (جواد عزتی) که زمانی خواستگار اسما بوده است با پدر و برادران اسما درگیر می گردد و نتیجه این درگیری ها دو ضربه چاقو است ک یکی شانه وحید (برادر اسما) را می درد و دیگری پهلوی مسعود را. مسعود فوت می نماید و جمال (پسر عموی اسما) به زندان می افتد.

ادامه داستان هم به کشمکش های یاسر و خانواده جمال و کوشش آن ها برای دریافت رضایت می پردازد و شرط عجیبی که یاسر برای رضایت دادن می گذارد و به کلی خانواده جمال را به هم می ریزد.

جان دار از جمله فیلم هایی است که در سال های گذشته به سبک و سیاق سینمای اصغر فرهادی و با الگو برداری مضمونی از سینمای او ساخته شده اند. فیلم هایی مثل ملبورن (نیما جاویدی)، تابستان داغ (ابراهیم ایرج زاد)، آستیگمات (مجید رضا مصطفوی) و... که هیچکدام هم به موفقیت فیلم های فرهادی نرسیده اند.

جان دار از بعد از یک سوم ابتدایی اش غیر قابل تحمل می گردد و به شدت مخاطب را آزار می دهد. توالی اتفاقات بد و خشن و مخمصه ای که خانواده قاتل در آن گیر می نمایند و حجم بالای دعوا ها و جر و بحث ها و دیالوگ هایی که مسلسل وار شلیک می شوند بیننده را از پا در می آورند و روح و روانش را آزرده می نمایند.

بازیگران نامدار و کارکشته فیلم هم در کنار جوان تر ها به خوبی نقش هایشان را ایفا می نمایند و برای کم شدن و فرار از این همه تلخی حتی نمی توان به یک بازی بد یا کنترل نشده یکی از کاراکتر ها متوسل شد!

جان دار اگر میخواهد که مخاطب را دق دهد یا موجب سردرد و سرگیجه در او بعد از دیدن فیلم گردد، کارش را به خوبی انجام می دهد و به هدفش هم می رسد. اما این ها از جان دار فیلمی خوب نمی سازد.

جان دار اگر چه خوب و جان دار آغاز می نماید، اما در ادامه در فیلمنامه و کارگردانی اش به مسائل زیادی می خورد. پیشینه رابطه اسما و یاسر به کل در فیلمنامه وجود ندارد و تنها به چند جمله مثل این که یاسر خواستگار اسما بوده است یا دو سال به خانه آن ها رفته و آمده و در آخر هم نتیجه ای نگرفته است، بسنده می گردد؛ و این موضوع به شخصیت پردازی یاسر ضربه بدی می زند.

دوربین جان دار می خواهد که مخاطب با یاسر هم هم ذات پنداری کند و به او حق بدهد. برای این کار نیز فقط روی بازی جواد عزتی تمرکز می نماید و همه چیز را به دوش او می اندازد. در حالی که ما به جز چند جمله که مربوط به دو سال رفت و آمد یاسر می گردد هیچ دستاویزی برای درک یاسر نداریم و نمی دانیم تحقیری که او از آن حرف می زند آیا واقعا اتفاق افتاده است یا کل موضوع به شکل دیگری بوده است. آن چه اتفاقات فیلم به ما می گوید نمایش دهنده یک شخصیت منفی کامل است و سمپاتی فیلم ساز (ان) با او قابل درک نیست.

همچنین تا پایان نیز تعیین نمی گردد که جان دار فیلم چه کسی است! دوربین جان دار بدون ترتیب و بدون توازن روی هر یک از کاراکتر ها برای چند صحنه می ماند و سر آخر هم فیلم را با انتهای باز و با نریشن وصیت نامه جمال به پایان می رساند و این موضوعی است که اگر از همه ایرادات جان دار بتوان گذشت از آن نمی توان! جسارت انتها دادن به چنین فیلمنامه ای شاید می توانست کمی از ایرادات آن را بپوشاند، اما این فیلم سازان جوان انتها بندی را هم از سینمای فرهادی به عاریه دریافتد و بی پایان جان دار را به پایان رساندند.

مضامینی همچون قضاوت کردن و حق دادن به دو یا چند طرف یک موضوع و ... در سینمای اصغر فرهادی به پرداختی درست در داستانی درست می رسند، اما در جان دار و سایر فیلم هایی که به آن ها اشاره شد به نفس گیر بودن موقعیت و هرچه بغرنج تر شدن معضل فیلم بیشتر پرداخته می گردد سایر جنبه ها به کلی فراموش می گردد. گویی که فیلم بهتر در این ژانر فیلمی است که گرهی کورتر و مسئله ای لاینهل تر را به جان کاراکتر هایش بیندازد.

به هر روی می توان گفت که جان دار فیلمی با بازی های بسیار خوب از بازیگران خوب و موضوعی که اعصاب و روان مخاطب را به هم می ریزد است و نفسش را می گیرد. این نوع فیلم هم مثل فیلم های کمدی به اصطلاح سخیف که مورد انواع هجمه ها و نقدها فنی و اخلاقی قرار می گیرند مخاطبان خودش را دارد و باز هم مثل همان ژانر فعالانی دارد که هر روز حربه های جدیدی را برای کسب مخاطب به کار می برند.