لودرها به سراغ همسایه هتل نادری تهران رفتند - شاتر عکاسی

داستان چیست؟

در طول چند سال گذشته فعالان میراثی در صفحه های شخصی خود در فضای مجازی نسبت به تخریب این بنای تاریخی در خیابان جمهوری و در همسایگی هتل و کافه نادری هشدار داده بودند، همان سالهایی که دستگاهی دولتی قصد داشت حیاط کافه نادری را کوچکتر نموده و آن طرفش را به مزایده بگذارد یا زمانی که ساختمانی قاجاری در مجاورت این دو بنای تاریخی را تخریب کردند، اما هیچ کدام از این هشدارها به نتیجه نرسیدند و نه تنها میراث فرهنگی خود را درگیر شناسایی و ثبت این بنای قدیمی که می توانست بخشی از تاریخ گذشته تهران باشد، نکرد بلکه مدیریت شهری هم با صدور مجوز تخریبش آن را با خاک یکسان کرد.

بنایی که در طول پنج سال تخریب شد

مهدی شادکام، دانش آموخته ایران شناسی و فعال میراث فرهنگی شرح می دهد: در سال 1394 تخریب هایی در داخل کلیسای آدونتیست انجام شد، اما با نامه نگاری های صورت گرفته با شهرداری تخریب در آن موقع متوقف شد.

او با بیان اینکه این بنای تاریخی در فهرست آثار ملی به ثبت نرسیده، ادامه می دهد: ادونتیست ها از دهه 40 به بعد در ایران فعالیتی نداشتند و تحت نظارت شورای خلیفه گری هم نبودند، از سوی دیگر معماری این بنا متعلق به پهلوی دوم است، شاید به همین دلیل و نزدیکی زمان ساخت آن میراث فرهنگی سراغ این بنای تاریخی نرفته است.

او خریداری این کلیسای قدیمی توسط مالکی شخصی را عامل دیگری برای تخریب آن می داند و می گوید: بعد از تخریب کلیت فضای داخلی کلیسا در سال 1394 و با توجه به توقف کار در آن موقع، به نظر می رسد تخریب دیگر بخشها از داخل به صورت تدریجی انجام شد تا از بیرون تعیین نباشد و دو شب قبل دیواره بیرونی و صلیب هشت متری آن نیز تخریب شد، تا تنها نشانه های باقی مانده این اثر نیز از بین برود.

او درباره معماری این کلیسا نیز شرح می دهد: معماری مدرن این کلیسا متعلق به ادونتیست ها که شاخه ای از پروتستانیسم حساب می شوند متعلق به عصر پهلوی دوم است و در سال 1328 ساخته شده، البته معمار آن تعیین نیست، اما یکی از نمادهای معماری نوین دوره پهلوی دوم بود. همچنین صلیب سیمانی که در نمای بیرونی بنا و با ارتفاع هشت متر ساخته شده بود، یکی از بزرگترین صلیب های کلیساهای ایران محسوب می شد.

شهرداری منطقه از تخریب کلیسا اطلاعی نداشت؟

از سوی دیگر شهرام شهریار در چند گزارش از زمان تخریب خانه ماوثاله و بعد از آن شروع تخریب این کلیسای قدیمی، درباره شرایط این بناها شرح داده بود؛ او در آخرین گزارش خود در سایت سفرنویس اینطور نوشت: خطر تخریب و موضوع خرابکاری شبانه از طرف تارنمای سفرنویس چند روز قبل به مدیران میراث تهران اعلام شده بود که پاسخ مناسبی دریافت نشد و پیرو پیگیری از شهردار منطقه 12 مبنی بر اینکه آیا منطقه مجوزی برای تخریب کلیسای ادونتیست ها صادر نموده است، آقای سعادتی اعلام کردند؛ اتفاق جدیدی نیافتاده است!

اما داستان تخریب کلیسای ادونتیست ها از سال 1394 شروع شد، مالک عمارت جنوب غربی کلیسا، پس از خرید چند عمارت پیرامونی قصد برج سازی در خیابان جمهوری را داشت. یکی از خانه های خریداری شده که دقیقا در جنوب کلیسا قرار داشت خانه تاریخی قاجاری ماوثاله بود که در طرح تفصیلی شهر تهران به عنوان اثر ارزشمند معرفی شده بود که در همان سال 1394 تخریب شد.

با انتشار خبر تخریب خانه ماوثاله، کار تخریب کلیسای ادونتیست ها به تاخیر افتاد. اما مالک بعد از چند ماه شبانه داخل کلیسا را کاملا تخریب کرد. محراب، گچبری های مزین به 10 فرمان حضرت موسی و تزئینات داخلی کلیسای ادونتیست ها تخریب شد و طبق اظهارات افراد محلی، مالک درصدد تخریب شبانه این کلیسا برآمد.