از دلیل تا درمان درماتیت آتوپیک
به گزارش شاتر عکاسی، درماتیت آتوپیک نوعی بیماری پوستی است که قسمت هایی از پوست ملتهب، قرمز، ترک خورده و زمخت می گردد و با خارش پوستی همراه است. بعلاوه گاهی اوقات نیز ممکن است با تاول همراه باشد. توجه داشته باشید درماتیت به معنای التهاب پوست است، آتوپیک نیز به مجموعه ای از بیماری های مربوط به سیستم ایمنی از جمله درماتیت آتوپیک، آسم و تب یونجه گفته می گردد.
درماتیت آتوپیک
درماتیت آتوپیک (Atopic dermatitis) یا اگزما و یا نرودرماتیت یک نوع بیماری اگزمایی مزمن است که معمولاً در کودکی آغاز می گردد. درماتیت آتوپیک یک بیماری پوستی شایع و ماندگار است. این بیماری درصد زیادی از مردم جهان را تحت تأثیر خود قرار داده است. آتوپی نوعی آلرژی خاص است که معمولاً با آسم، آلرژی استنشاقی (تب یونجه) و درماتیت مزمن همراه است.درماتیت آتوپیک یک بیماری شناخته شده ارثی است که می تواند اعضای یک خانواده را درگیر کند.
پزشک معمولاً با توجه به ظاهر، مقدار عارضه پوستی به وجود آمده و سابقه خانوادگی آسم و یا تب یونجه این بیماری را تشخیص می دهد. کلمه آتوپیک یک کلمه یونانی به معنی عجیب و عبارت درماتیت به معنی التهاب پوستی است. بسیاری از پزشکان و بیماران از کلمه اگزما برای اشاره به این بیماری پوستی استفاده می نمایند. به این بیماری گاهی اوقات به آن neurodermatitis نیز گفته می گردد.
در صورت بروز درماتیت اتوپیک پوست فرد به شدت ملتهب، قرمز، پوسته پوسته شده و فرد احساس خارش خواهد داشت. علاوه بر موارد گفته شده یکی از عوارض بسیار شایع که مبتلایان به درماتیت آتوپیک از آن شکایت می نمایند، خشکی بیش از حد پوست است.1
علل درماتیت آتوپیک
در بروز اگزمای آتوپیک عوامل مختلف ارثی ، ایمنی، متابولیک، نورواندوکرین و عفونی مشارکت دارند اما به طور اختصار می توان گفت که علاوه بر استعداد خانوادگی برای ابتلا به اگزما عوامل دیگری هم در ایجاد یا تشدید آن دخیلند که عبارتند از:استرس
استرس در اشکال گوناگون می تواند اگزمای آتوپیک را بدتر کند: کم نیستند بچه هایی که به هنگام امتحانات دچار حملات اگزما می شوند!آب و هوا
تغییرات شدید حرارت می تواند اگزما را تشدید کند. معمولا در آب وهوای خشک اگزمای آتوپیک شدیدتر می گردد.مواد حساسیت زا
عوامل مختلف حساسیت زا همچون گرد و غبار و پشم حیوانات و نیز برخی از غذا ها به خصوص مواد افزودنی غذایی از دیگر عوامل مشدد اگزما هستند.علاوه بر این ها پوست بیماران مبتلا به اگزمای سرشتی نسبت به بسیاری از عوامل دیگر می تواند واکنش نشان دهد: ورزش سنگین ، برخی غذا، سایش با لباس ، عفونت ها ، آفتاب از جمله این عوامل هستند. البته مقدار حساسیت پوست نسبت به عوامل فوق در افراد مختلف فرق دارد.2
علائم درماتیت آتوپیک
درماتیت آتوپیک (اگزما) دارای علائم و نشانه هایی است که ممکن است از شخصی به شخص دیگر متفاوت باشد.این علائم شامل موارد زیر می گردد:
خشکی پوست
خارش که ممکن است شدید بوده یا در ساعات انتهایی شب شدت بگیرد
لکه های پوستی قرمز، خاکستری یا قهوه ای رنگ بر روی دست ها، پاها، مچ پا، مپ دست، گردن، قسمت بالایی سینه، پلک ها، پشت زانو و آرنج، صورت و کف سر
برآمدگی های کوچک و برآمده که ممکن است حاوی مایع بوده و در صورت خارش و زخمی شدن مایع از داخل آن خارج گردد.
ترک خوردن، پوسته پوسته شدن و زیاد شدن ضخامت پوست
حساسیت و تورم پوست بعد از خارش
بیماری درماتیت آتوپیک غالباً قبل از سن 5 سالگی آغاز شده و ممکن است تا زمان بلوغ و میانسالی همراه فرد باقی بماند. در برخی از افراد علائم به یکباره شدت گرفته و سپس بیماری برای مدت ها خاموش خواهد ماند. این مدت زمان خاموشی بیماری حتی ممکن است تا چندین سال به طول بیانجامد.
ویژگی های مهم و اصلی
خارشعارضه پوستی در محل بیماری (انحنای دست ها و پشت زانوها)
برگشت یا مزمن بودن علائم بیماری
سابقه خانوادگی یا شخصی بروز اختلالات آتوپیک (اگزما، تب یونجه و آسم)
ویژگی های جزئی
سن پایین آغاز علائمخشکی، زبری پوست
سطح بالایی از ایمونو گلوبولین E (IgE)، یک نوع آنتی بادی موجود در خون
ایکتیوز
پیلاریس کراتوزیس
درماتیت دست و پا
اگزمای نوک سینه
احتمال عفونت پوستی
مثبت بودن نتیجه تست های آلرژی پوستی.1
عوارض
درماتیت عصبی (Neurodermatitis)
خارش و خاراندن طولانی مدت پوست باعث افزایش شدت خارش و درنتیجه ابتلا به درماتیت عصبی (lichen simplex chronicus) می گردد.درماتیت عصبی مسئله ای است که در آن ناحیه ای از پوست که دائما خارانده می گردد، سفت و چرم مانند می گردد.
عفونت های پوست
برخی اوقات خاراندن پوست باعث شکستن آن شده و در نتیجه زخم های باز و آماده به آلوده شدن بوجود می آید.عوارض چشمی
درماتیت آتوپیک شدید می تواند باعث عوارض چشمی شده و در نتیجه ممکن است آسیب دائمی به چشم وارد گردد.زمانیکه این عوارض رخ دهد، خارش درون و دور پلک ها شدید می گردد. اگر شک دارید عوارض اگزمای آتوپیک باعث مسائل چشمی در شما شده، سریعا به پزشک مراجعه نمایید.2
درمان درماتیت آتوپیک
اهداف درمان شامل کوشش برای حذف التهاب و عفونت و حفظ و بازسازی سد لایه شاخی پوست با کاربرد نرم نماینده، کاربرد ضدخارش ها برای کاهش آسیبی که خود شخص برای پوست گرفتار ایجاد می نماید و کنترل فاکتورهای تشدید نماینده است. بیشتر بیماران را می توان در کمتر از 3 ماه تحت کنترل درآورد.محدودیت های غذایی
در میان تعداد کمی از بچه ها و بالغان مبتلا به درماتیت آتوپیک که به تست آزمون تحریکی غذا پاسخ مثبت دارند، تشدید ضایعات اگزمایی مشاهده می گردد. یک کودک مبتلا به درماتیت آتوپیک که به درمان های روزمره پاسخ نمی دهد احتمالا بیش از 50 درصد امکان حساسیت غذایی دارد.وقتی که یک رژیم مناسب و با محدودیت برنامه ریزی گردد و بیمار تحت آن رژیم قرار گیرد، بهبود بالینی قابل توجه در عرض یکی دو ماه به وجود می آید.
حساسیت غذایی معمولا ناشی از تعداد محدودی آنتی ژن است و ممکن است پس از سال ها از بین برود. پس از خوردن غذاهایی که سرشار از هیستامین هستند، عود تعیین اگزمای آتوپیک در 50 درصد بیماران گرفتار مشاهده شده است.
آنتی هیستامین ها
به طور کلی آنتی هیستامین ها آثار درمانی محدودی ایجاد می نمایند. اثر کمی بر تسکین خارش اما اثر مطلوبی بر خواب دارند و به خواب راحت تر یاری می نمایند. این نکته را باید در خصوص شیرخواران و بالغان درنظر داشت. برحسب احتیاج فرد، آنتی هیستامین را می توان به طور مداوم یا قبل از خواب تجویز کرد.تداوم آنتی هیستامین ها برای دوره کوتاهی بعد از برطرف التهاب، به ایجاد دوره نقاهت آرام یاری می نماید. بیشتر بیماران هیدورکسی زین را به خوبی تحمل می نمایند.
دوز آن طیف گسترده ای دارد و احتمال بروز عوارض جانبی کم است. آنتی هیستامین های موضعی، می توانند درجاتی از بی حسی را در منطقه ضایعه ایجاد نمایند.
درمان عوامل عفونی
آنتی بیوتیک های ضداستافیلوکوکی در درمان بیمارانی که عفونت یا کلونیزاسیون با استاف طلایی دارند، بسیار موثر است. اریترومایسین و ماکرولیدهای جدیدتر مانند آزیترومایسین و کلاریترومایسین برای بیمارانی که به سوش های استاف طلایی کلونیزه مقاوم نیستند موثر است.برای استاف اورئوس مقاوم به ماکرولیدها یک پنی سیلین پنی سیلیناز مقاوم مثلا دی کلوگزاسیلین، اگزاسیلین یا کلوگزاسیلین ارجح است. سفالوسپورین های نسل اول برای پوشش عفونت های استافیلوکوکی و استرپتوکوکی پیشنهاد می شوند.
موپیروسین موضعی در درمان ضایعات عفونی شده موثر است. با این وجود در بیماران مبتلا به عفونت ثانویه، یک دوره آنتی بیوتیک سیستمیک توصیه می گردد.
کورتیکواستروییدها
مصرف کورتیکواسترویید سیستمیک همچون پردنیزون خوراکی به ندرت در درمان درماتیت آتوپیک مزمن اندیکاسیون دارد، اما گاهی یک دوره درمان با کورتیکواسترویید خوراکی لازم می گردد.معمولا درمان بهبود قابل توجهی در پی دارد ولی قطع دارو ممکن است باعث شعله ور شدن مجدد گردد. در این موارد بهتر است دارو را به تدریج کم کرد. کاربرد کورتیکواسترویید موضعی و نرم نماینده ها از پدیده تشدید حاصل از قطع جلوگیری می نماید.3
پیشگیری از اگزمای آتوپیک
می بایست تا حد امکان از تماس با عوامل تشدید نماینده بیماری همچون محرک ها، صابون های قوی، گرمای زیاد، تعریق و مواد حساسیت زا پرهیز کرد.استفاده از مرطوب نماینده ها بطور مستمر و بخصوص پس از استحمام به منظور نگاه داشتن آب در پوست از اصول مهم پیشگیری است.
می توان از وازلین یا کرم های مختلفی که برای این منظور در دسترس است استفاده کرد.علاوه بر این ها رعایت نکات زیر می تواند بسیار یاری نماینده باشد:
از تغییرات ناگهانی حرارت و رطوبت در محیط بپرهیزید.
از تعریق یا گرمای بیش از حد پیشگیری کنید.
استرس را کاهش دهید.
از تماس با مواد ایجاد نماینده خارش مثل پشم یا سایر محرک ها دور بمانید.
از صابون های قوی، پاک نماینده ها یا ملاسما اجنتاب کنید.
از فاکتور های آلرژن محیطی مثل زوائد حیوانات، زباله و… اجتناب کنید.2
پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.nilforoushzadeh.clinic
3.www.drmehrabian.com
منبع: راسخون